आर्थिक गुन्हे विभाग
About Us
सह पोलीस आयुक्त, आर्थिक गुन्हे शाखा हे आर्थिक गुन्हे शाखेचे प्रभारी आणि पर्यवेक्षण अधिकारी आहेत. आर्थिक गुन्हे शाखा क्लिष्ट अशा पांढरेपेशी गुन्हाचा तपास करतात उदा. सामान्य फसवणूक, बँकिंग आणि वैद्यकीय क्षेत्रातील फसवणूक, जॉब रॅकेटिंग, शेअर्स आणि बोगस स्टॅम्प केसेस.
पोलीस अधिकारी व कर्मचारी यांची कार्यक्षमता वाढविण्यासाठी नवीन रणनीती आखणे आणि विविध प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित करणे ही आर्थिक गुन्हे शाखेची प्रमुख जबाबदारी आहे.
आर्थिक गुन्हे शाखेचे कामकाज सुरळीतपणे चालण्यासाठी खालीलप्रमाणे कक्षांची विभागणी करण्यात आलेली आहे.
• बँकिंग युनिट १ - बँकिंग संदर्भातील व्यक्तीद्वारे केलेले गुन्हे
• बँकिंग युनिट २ - बँकिंग संदर्भातील कंपन्यांनी केलेले गुन्हे
• हौसींग युनिट १ - गृहनिर्माण संदर्भातील व्यक्तीद्वारे केलेले गुन्हे
• हौसींग युनिट २ - विकासक / ठेकेदार / सरकारी संस्था यांच्या विरोधातील गृहनिर्माण संदर्भातील गुन्हे
• जनरल चिटिंग युनिट १ - खाजगी / एखाद्या व्यक्तीबाबत फसवणुकीचे गुन्हे
• जनरल चिटिंग युनिट २ - सामुदायीक गुन्हे - सार्वजनिक क्षेत्र / सरकारी संस्था यांचे संदर्भातील गुन्हे
• जनरल चिटिंग युनिट ३ - व्यवसायी व्यवहार संदर्भात घडणारे गुन्हे
• जॉब रॅकेटिंग कक्ष ४ - नोकरी व शिक्षण आणि वैद्यकीय संदर्भातील घडणारे गुन्हे
• शेअर्स युनिट कक्ष ५ - कंपनीचे शेअर्स, सिक्युरिटी मार्केट, वायदे बाजार संदर्भातील गुन्हे
• एफ.आय.सी.एन. कक्ष ६ - बनावट मुद्रांक व बनावट चलनी नोटा संदर्भातील गुन्हे
• एम.पी.आय.डी.कक्ष ७ - गुंतवणूका/ठेव योजनेसंदर्भातील फसवणुकीचे गुन्हे व एमपीआयडी कायद्यांतर्गत घडणारे गुन्हे
• प्रशिक्षण कक्ष ८ - प्रशिक्षण व शोध
• इंटेलिजन्स कक्ष ९ - गोपनीय शाखा
• प्रशासन शाखा कक्ष १० - प्रशासकीय कामकाजाच्या अंतर्भुत मालखाना व न्यायालयीन कामकाज (पैरवी)
• एम.एल.एम. कक्ष ११ - मल्टीलेव्हल मार्केटिंग संदर्भातील गुन्हे
• इंटलेक्चुअल प्रॉपर्टी युनिट कक्ष १२ - बौध्दिक संपदा हक्क संदर्भातील गुन्हे
गुन्हे शाखा नियंत्रण कक्ष
गुन्हे शाखा नियंत्रण कक्ष प्रामुख्याने अत्यावश्यक वस्तू अधिनियम १९५५ अंतर्गत पारित करण्यात आलेले नियंत्रण आदेश, भारतीय प्रताधिकार कायदा १९५७, अन्न सुरक्षा आणि मानके कायदा २००६, ट्रेड मार्क ऍक्ट, औषधे आणि सौंदर्यप्रसाधने कायदा या कायद्यांमधील तरतुदीं अन्वये दाखल करण्यात आलेल्या गुन्ह्याचा तपास करणे.
सध्या मुंबई शहरात होणारी दूध भेसळ, प्रतिबंधित गुटखा विक्री व इतर सुगंधित तंबाखूच्या उत्पादनाची विक्री आणि तेल भेसळ, तेल चोरी ( पेट्रोलियम उत्पादने) याविरुद्ध या कक्षातर्फे प्राधान्याने कारवाई करण्यात येत आहे.
विक्रीकर कोष
मुंबई शहरात विक्रीकर कायद्यातील तरतूदीबाबत घडणाऱ्या दखलपात्र गुन्ह्यांचा तपास करण्याकरिता शासन निर्णय क्रमांक FD/STD/1277/63/77/ADM-8 दिनांक २१/०४/१९७७ अन्वये विक्रीकर कोष या शाखेची निर्मिती करण्यात आली. सध्या या शाखेकडे तपासाधीन गुन्ह्यांमध्ये व्हॅट भरण्यास टाळाटाळ करणाऱ्या व्यापा-यांराविरुद्धच्या गुन्ह्यांचा प्रामुख्याने समावेश आहे.
वर नमूद गुन्हे शाखा नियंत्रण कक्ष तसेच विक्रीकर कोष पोलीस उप आयुक्त, विशेष कृती दल, यांचे अधिपत्याखाली कार्यरत आहे.